Een vastendag begint meestal bij zonsopgang en eindigt bij zonsondergang; soms duurt het vasten een halve dag, maar op Jom Kippoer en op Tisja Be’av vasten we van zonsondergang tot zonsondergang.
Op vrijdag en sjabbat wordt in de regel niet gevast; dan wordt de dag verplaatst naar de donderdag of de zondag. De uitzonderingen hierop zijn Jom Kippoer en Asara Be’tewet.
Tsom Gedalja (Vastendag van Gedalja) – 3 tisjri
De vastendag Tsom Gedalja is ingesteld ter herdenking van de moord op Gedalja ben Achikam.
Op de dag na Rosj Hasjana werd de Joodse bewindvoerder Gedalja vermoord. Als gevolg van deze moord werd het laatste overblijfsel van Joodse autonomie in het Heilige Land compleet vernietigd.
Asara Be’tewet – 10 tewet
Asara Be’tewet is de vastendag op de tiende dag van de maand tewet. Deze vastendag memoreert het begin van het beleg van Jeruzalem door de Babylonische heerser Nebuchadnezar. Het beleg duurde 2,5 jaar en leidde uiteindelijk tot de verwoesting van de Tempel.
De vastendag begint bij zonsopgang (Alot Hasjachar) en eindigt bij zonsondergang (‘nacht’, Tseet Hakochaviem). Omdat 10 tewet altijd in december/januari valt, is het een korte vastendag. Het is de enige vastendag die, als die op een vrijdag valt, niet wordt verplaatst.
Op de ochtend van 10 tewet worden Seliechot ingevoegd in de Amieda en er wordt gelajend. ’s Middags, ook vrijdagmiddag, wordt aan het begin van Mincha het zelfde stuk uit Sjemot (Exodus) gelezen dat slaat op de zonde van het Joodse volk met betrekking tot het Gouden Kalf en er wordt Haftara (stuk uit de Profeten) gezegd.
Op 9 tewet werd in de tijd van de Tweede Tempel 72 geleerden door de Egyptische heerser Talmai (Ptolomeus) opgedragen de Tora in het Grieks te vertalen; de Septuaginta. Het letterlijk vertalen van de Tora zonder de Mondelinge Leer (Misjna) leidt tot een verkeerd begrip en verdraaiing. De gevolgen daarvan heeft het Joodse volk sindsdien moeten ervaren.
Op 8 tewet overleed Ezra, die de Joden had teruggeleid uit de ballingschap van Babylonië.
Voor wie niet weet op welke datum iemand in de Sjoa is gestorven, dient 10 tewet als dag waarop de jaartijd (‘verjaardag’ van de overlijdensdatum) wordt gehouden.
Ta’aniet Esther (Vastendag van Esther) – dag vóór Poeriem
Wij vasten de dag vóór Poeriem, zoals Esther vastte voordat zij in actie kwam tegen Haman. Ook herinnert het ons aan het vasten en de gebeden van de Perzische Joden tijdens de zelfverdedigingsstrijd tegen de Perzische antisemieten.
Sjiv’a Asar Be’tammoez (Vastendag 17 Tammoez)
17 Tammoez is het begin van een drieweekse periode van Joodse rouw. Herinnerend aan rampen die ons gedurende het bestaan van het Joodse volk in deze tijd van het jaar hebben getroffen. Hiertoe behoort ook het doorbreken van de muren van Jeruzalem door de Romeinen en de momenten dat afgodsbeelden in onze Tempel werden neergezet en Torarollen werden verbrand. Nog eerder in de geschiedenis van ons volk was dit de dag waarop Moshe van de berg Sinai naar beneden kwam en de twee Stenen Tafelen brak toen hij zag dat een deel van het volk het Gouden Kalf aanbad.
De treurperiode begint met deze vastendag en eindigt drie weken later met een vastendag van 25 uur op Tisj’a Be’av. In deze periode worden geen huwelijken gesloten of feesten gehouden.
Copyright © 2024. All rights reserved.